Political Science

केंद्र व राज्य यामधील वादाचे मुद्दे १९६७ मध्ये कॉंग्रेस पक्षाचा ९ राज्यात पराभव झाला व तेथूनच केंद्र राज्य वादाला सुरुवात झाली ०१. कलम ३५६...

राज्याराज्यामध्ये सहकारात्मक संबंध प्रस्थापित होण्यासाठी भारताच्या घटनेने पुढील महत्वाच्या तरतुदी केलेल्या आहेत. * आंतर राज्यीय जल विवादाचा निवाडा * आंतर राज्य परिषदांच्या माध्यमातून समन्वयन *...

* घटनेच्या भाग १२ मधील कलम २६८ ते २९३ दरम्यान केंद्र राज्य वित्तीय संबंधाची तरतूद करण्यात आली आहे. कराधिकारांची विभागणी ०१. संघसूचीमधील विषयावर कर आकारण्याचा अधिकार...

कार्यकारी अधिकारांचे वितरण०१. भाग ११ मधील कलम २५६ ते २६३ दरम्यान केंद्र व राज्ये यामधील प्रशासकीय संबंधाच्या तरतुदी देण्यात आल्या आहेत. ०२. संसदेला संघसूचीतील विषयांबाबत...

** घटनेतील भाग ११ मधील कलम २४५ ते २५५ मध्ये केंद्र राज्य कार्यकारी संबंधाची तरतूद करण्यात आली आहे. या संबंधाच्या चार बाजू आहेत. * केंद्र...

०१. संघराज्य म्हणजे 'Federation' हा शब्द 'Foedus' या लैटीन शब्दावरून आला आहे. त्याचा अर्थ 'करार' असा होतो. ०२. संघराज्याची निर्मिती एकत्मिकरणाद्वारे किंवा विघटनद्वारे अशा...

भारतीय राज्यघटनेवर प्रभाव टाकणारे स्वातंत्र्यपूर्व काळातील काही कायदे - भाग १ रेग्युलेटिंग एक्ट १७७३ ची पार्श्वभूमी०१. कंपनीचा दिवाळखोरीपणा आणि दुहेरी राज्यव्यवस्थेच्या दुष्परिणामामुळे कंपनीचे ब्रिटिश सरकारकडे...

राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग ०१. राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोग एक असंवैधानिक आयोग आहे. १९९३ च्या मानवाधिकार कायद्यांतर्गत या आयोगाची १२ ऑक्टोबर १९९३ रोजी स्थापना करण्यात आली....

राष्ट्रीय महिला आयोग०१. 'राष्ट्रीय महिला आयोग कायदा, १९९०' या कायद्यान्वये १९९२ साली या आयोगाची स्थापना करण्यात आली. या आयोगात १ अध्यक्ष व इतर ५...

घटनादुरुस्ती प्रक्रिया : भाग २ राज्यघटना पुनर्विलोकन०१. २२ फेब्रुवारी २००० रोजी भाजपप्रणीत रालोआ सरकारने एम.एन. वेंकटचलैय्या यांच्या अध्यक्षतेखाली 'राज्यघटना पुनर्विलोकन आयोग' स्थापन केला. या आयोगाने ३१...