राष्ट्रपती
राष्ट्रपती ०१. भारताच्या राज्यघटनेच्या कलम ५२ ते ५८ मध्ये केंद्रीय कार्यकारी मंडळाचा उल्लेख आहे. केंद्रीय कार्यकारी मंडळात राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती, पंतप्रधान, मंत्रीमंडळ व महान्यायवादी यांचा समावेश...
राज्यसभेचे सभापती व उपसभापती
राज्यसभा सभापती ०१. घटनेच्या कलम ८९ अन्वये भारताचा उपराष्ट्रपती हा राज्यसभेचा पदसिद्ध सभापती असतो. तो राज्यसभेचा पीठासीन अधिकारी असतो. जव्हा उपराष्ट्रपती हे राष्ट्रपती म्हणून कार्य...
लोकसभा उपाध्यक्ष
निवड०१. अध्यक्षांच्या निवडणुकीनंतर, कलम ९३ अन्वये लोकसभा सदस्य आपल्यापैकी एकाची निवड उपाध्यक्ष म्हणून करतात. उपाध्यक्ष निवडणुकीची तारीख अध्यक्षांमार्फत ठरविली जाते. उपाध्यक्षांचा कार्यकाल...
लोकसभा अध्यक्ष – भाग १
लोकसभा अध्यक्ष
०१. नव्याने निवडून आलेल्या लोकसभेच्या पहिल्या अधिवेशनात लवकरात लवकर अध्यक्षांची निवड केली जाते. या बैठकीचे अध्यक्षस्थान प्रो टेम अध्यक्ष भूषवतात.
०२. लोकसभा आपल्या सदस्यामधून...
संसदेतील नेते
सभागृह नेता
०१. संसदेच्या दोन्ही सभागृहात या पदाची नेमणूक केली जाते. हे पद घटनात्मक नाही त्याची तरतूद दोन्ही सभागृहांच्या कार्यपद्धती नियमात दिलेली आहे. ०२. पंतप्रधान संसदेच्या...
संसदीय प्रश्नोत्तराचा तास
०१. संसदेच्या दोन्ही सभागृहाचा पहिला तास हा प्रश विचारणे व उत्तर देणे यासाठी उपलब्ध असतो. या तासात सदस्यांनी विचारलेल्या प्रश्नांची उत्तरे मंत्री देतात. प्रश्नांची...
संसद सदस्यांचे पगार व भत्ते
०१. घटनेच्या कलम १०६ अन्वये संसद सदस्यांचे पगार व भत्ते ठरविण्याचा अधिकार संसदेला देण्यात आला आहे. घटनेत संसद सदस्यांसाठी पेन्शनची तरतूद नाही मात्र संसदीय कायद्याद्वारे...
संसद सदस्यत्वासाठी पात्रता व अपात्रता
पात्रता (कलम ८४)०१. तो भारतीय नागरिक असावा. त्याने निवडणूक आयोगाने प्राधिकृत केलेल्या व्यक्तीसमोर शपथ घेऊन त्याखाली स्वाक्षरी केलेली असावी. ०२. राज्यसभा सदस्यत्वासाठी वयाची ३० वर्षे...
लोकसभा
लोकसभेची रचना
०१. तरतूद (कलम ८१). त्यानुसार लोकसभेची कमाल सदस्यसंख्या ५५२ इतकी ठरविण्यात आलेली आहे.०२. सध्या लोकसभेची सदस्यसंख्या ५४५ आहे.०३. लोकसभेची निर्मिती ब्रिटन आणि...
राज्याचे मंत्रीमंडळ
राज्याचे मंत्रीमंडळ ०१. कलम १६३ हे राज्याच्या मंत्रीमंडळाच्या दर्जाशी संबंधित आहे. तर कलम १६४ हे मंत्र्यांची नियुक्ती, कार्यकाळ, जबाबदारी, पात्रता, शपथ, वेतन व भत्ते यांच्याशी...
Popular Articles
राष्ट्रीय सभेची अधिवेशने – भाग १
राष्ट्रीय सभेची अधिवेशने - भाग १
पहिले कॉंग्रेस अधिवेशन०१. जर हे अधिवेशन पुण्याला भरले असते तर या अधिवेशनाचे अध्यक्ष मुंबईचे हंगामी गवर्नर लॉर्ड रे बनले...
