केंद्र राज्य संबंध – प्रशासकीय संबंध
कार्यकारी अधिकारांचे वितरण०१. भाग ११ मधील कलम २५६ ते २६३ दरम्यान केंद्र व राज्ये यामधील प्रशासकीय संबंधाच्या तरतुदी देण्यात आल्या आहेत. ०२. संसदेला संघसूचीतील विषयांबाबत...
घटनानिर्मिती
घटनानिर्मिती
१९३४ मध्ये भारतासाठी संविधान सभेची कल्पना सर्वप्रथम मांडण्याचे श्रेय साम्यवादी नेते मानवेंद्रनाथ रॉय यांना दिले जातेत्यापूर्वी भारतमंत्री बर्कन हेड यांच्या आवाहनानुसार भारतीय नेत्यांनी नेहरू...
राज्य सचिवालय
०१. राजकीय प्रमुखांना सहाय्य करण्यासाठी आणि धोरण निर्मिती व धोरणांची अंमलबजावणी या दोन प्रक्रियांमध्ये समन्वय साधणारी यंत्रणा म्हणजे राज्य सचिवालय होय . ०२....
नवीन राज्यनिर्मिती भाग-२
नवीन राज्यनिर्मिती भाग-२१९५६ नंतरचे नवीन राज्य २५ वे राज्य गोवा०१. ३० मे १९८७ रोजी २५ वे राज्य म्हणून गोवा अस्तित्वात आले. 'गोवा, दमन...
मुख्यमंत्री
०१. मुख्यमंत्र्यांच्या निवडीबाबत राज्यघटनेमध्ये कोणतीही स्पष्ट तरतूद केलेली नाही. कलम १६४ नुसार, राज्यपाल मुख्यमंत्र्यांची नियुक्ती करतील असे म्हटलेले आहे. संसदीय शासन प्रणालीच्या संकेतानुसार बहुमतप्राप्त...
संसदीय प्रश्नोत्तराचा तास
०१. संसदेच्या दोन्ही सभागृहाचा पहिला तास हा प्रश विचारणे व उत्तर देणे यासाठी उपलब्ध असतो. या तासात सदस्यांनी विचारलेल्या प्रश्नांची उत्तरे मंत्री देतात. प्रश्नांची...
भारतीय संविधानातील घटनादुरुस्त्या (१ ते २५)
भारतीय संविधानातील घटनादुरुस्त्या (१ ते २५)
घटनादुरुस्ती क्र.
अंमलबजावणी
कलमातील बदल
ठळक वैशिष्ट्ये१ ली
१८ जून १९५१
- कलम १५, १९, ८५, ८७, १७४, १७६, ३४१, ३४२, ३७२, आणि ३७६...
नागरिकत्व
नागरिकत्व
भारतीय नागरिकत्वाची तरतूद घटनाकारांनी इंग्लंडकडून स्वीकारली असून भारतात एकेरी नागरिकत्वाची तरतूद आहे.
जगामध्ये कोणत्याही देशात नागरिक व विदेशी नागरिक असा फरक केला जातो.भारतीय संविधानानुसार नागरिकांना...
उपराष्ट्रपती
उपराष्ट्रपती
कलम ६३ नुसार, उपराष्ट्रपती हे पद निर्माण करण्यात आले आहे. अमेरिकेच्या उपराष्ट्रपती पदापासून आपण हे पद स्वीकारले आहे.
पात्रता
०१. तो भारताचा नागरिक असावा०२. त्याने वयाची...
ग्राम पंचायतीचे विषय व कार्ये
ग्राम पंचायतीचे विषय व कार्येत०१. कायदा - १९५८ (मुंबई ग्रामपंचायत अधिनियम - १९५८ ) ०२. मुंबई ग्रामपंचायत अधिनियम - १९५८ कलम ५ मध्ये प्रत्येक गावासाठी एक ग्रामपंचायत...