भारतीय अर्थव्यवस्थेची वैशिष्ट्ये
भारतीय अर्थव्यवस्थेची वैशिष्ट्ये
एखाद्या विशिष्ट कालावधीत देशात उत्पादीत होणा-या वस्तू व सेवा यांची दुहेरी मोजणी न करता केलेले मोजमाप म्हणजे राष्ट्रीय उत्पन्न होय.
एकूण राष्ट्रीय उत्पन्न
एकूण...
राष्ट्रीय उत्पन्न
राष्ट्रीय उत्पन्न
जागतिक महामंदीनंतर अमेरिकेमध्ये शास्त्रीय पद्धतीने राष्ट्रीय उत्पन्न मोजण्याचा प्रयत्न झाला.इतिहास तज्ज्ञांच्या मते इस १ ते १००० पर्यंत भारत जगातील सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था होती.मध्ययुगीन...
वित्त आयोग
वित्त आयोग
संघराज्य पद्धतीत घटकसत्तांमध्ये वित्तीय तोल राखण्यासाठी काही व्यवस्था करावी लागते. भारत हे संघराज्य असल्यामुळे भारतात अशी व्यवस्था भारतीय संविधानाच्या कलम २८० नुसार वित्त...
अकरावी पंचवार्षिक योजना
अकरावी पंचवार्षिक योजना
कालावधी : १ एप्रिल २००७ ते ३१ मार्च २०१२
अध्यक्ष : डॉ. मनमोहन सिंग
उपाध्यक्ष : मॉन्टेकसिंह अहलुवालिया
योजनेचे शिर्षक : वेगवान सर्वसमावेशक विकासाकडे
विकासदर :...
आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (International Monetary Fund)
आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (International Monetary Fund)स्थापना – २७ डिसेंबर १९४५,मुख्यालय – वॉशिंग्टन, डी. सी.कार्य सुरु – १ मार्च १९४७सदस्य संख्या – १८५ राष्ट्रेजुलै१९४४ मध्ये ब्रिटनवुड...
राष्ट्रीय कृषी व ग्रामीण विकास बँक (NABARD)
राष्ट्रीय कृषी व ग्रामीण विकास बँक (NABARD)
(National Bank For Agriculture & Rural Development / NABARD).१. सन १९३५ मध्ये RBI च्या स्थापने बरोबरच या बँकेत...
भारतातील कर प्रणाली
भारतातील कर प्रणाली
सरकारी कार्यासाठी विविध मार्गांनी सरकार निधी जमा करते. यामध्ये कर हे सर्वात महत्वाचे साधन आहे. सरकारला आपली आर्थिक व सामाजिक उद्दिष्टे साध्य...
बँकांचे राष्ट्रीयीकरण
बँकांचे राष्ट्रीयीकरण
एखाद्या बँकेची अथवा काही बँकांची मालकी जेव्हा सरकार स्वतःकडे घेते व त्या बँकेचे किंवा बँकांच्या व्यवस्थापनाची जबाबदारी सरकारकडे येते त्यास राष्ट्रीयीकरण म्हणतात.रिझर्व्ह बँक...
रिझर्व बँक ऑफ इंडिया (RBI)
रिझर्व बँक ऑफ इंडिया (RBI)
१९२० मध्ये आंतरराष्ट्रीय चलन संमेलन ब्रुसेल्स येथे भरले होते. त्यामध्ये असा ठराव पास झाला – प्रत्येक राष्ट्राने एक मध्यवर्ती बँक...
अर्थव्यवस्थेचे प्रकार
अर्थव्यवस्थेचे सामान्य प्रकार
भांडवलशाही अर्थव्यवस्था
सैद्धांतिक मांडणी : एडम स्मिथ (स्कॉटलंड)
१७७६ : द वेल्थ ऑफ नेशन ग्रंथ प्रकाशित
अमेरिका, फ्रान्स, जर्मनी, युरोपियन देश, जपान ही राष्ट्रे भांडवलशाही...