केंद्र राज्य संबंध – वित्तीय संबंध
* घटनेच्या भाग १२ मधील कलम २६८ ते २९३ दरम्यान केंद्र राज्य वित्तीय संबंधाची तरतूद करण्यात आली आहे. कराधिकारांची विभागणी
०१. संघसूचीमधील विषयावर कर आकारण्याचा अधिकार...
मुलभूत कर्तव्ये – भाग १
मुलभूत कर्तव्ये - भाग १
०१. संविधानाच्या निर्मात्यांना मुलभूत कर्तव्ये घटनेत समाविष्टकरण्याची आवश्यकता वाटली नव्हती. १९७६ मध्ये कॉंग्रेसने असे घोषित केले कि मुलभूत कर्तव्यांचा घटनेत...
राज्यसभा
राज्यसभेची रचना
०१. तरतूद (कलम ८०). त्यानुसार राज्यसभेची कमाल सदस्य संख्या २५० आहे. त्यापैकी २३८ सदस्य राज्य व केंद्रशासित प्रदेशांचे प्रतिनिधी असतील तर १२ सदस्य...
वसाहतींचे विलीनीकरण : सिक्कीम व चंद्रनगर
वसाहतींचे विलीनीकरण : सिक्कीम व चंद्रनगर
सिक्कीमचे विलीनीकरण
०१. ब्रिटीश काळात सिक्कीम भारतीय संस्थान होते. तेथे चोग्याल राजघराणे राज्य करत असत.०२. स्वातंत्र्यानंतर सिक्कीम भारतात...
संचालनालय
०१. राज्य सचिवालयाचे कार्य हाताळण्यासाठी कार्यकारी विभाग अस्तित्वात असतात. हे कार्यकारी विभाग आकार आणि अधिकार या दृष्टीने भिन्न भिन्न असतात . ०२. प्रशासकीय...
घटनानिर्मिती
घटनानिर्मिती
१९३४ मध्ये भारतासाठी संविधान सभेची कल्पना सर्वप्रथम मांडण्याचे श्रेय साम्यवादी नेते मानवेंद्रनाथ रॉय यांना दिले जातेत्यापूर्वी भारतमंत्री बर्कन हेड यांच्या आवाहनानुसार भारतीय नेत्यांनी नेहरू...
राज्यसभेचे सभापती व उपसभापती
राज्यसभा सभापती ०१. घटनेच्या कलम ८९ अन्वये भारताचा उपराष्ट्रपती हा राज्यसभेचा पदसिद्ध सभापती असतो. तो राज्यसभेचा पीठासीन अधिकारी असतो. जव्हा उपराष्ट्रपती हे राष्ट्रपती म्हणून कार्य...
नवीन राज्यनिर्मिती भाग-३
१९५६ नंतरचे नवीन केंद्रशासित प्रदेश
दादरा व नगर हवेली०१. ११ ऑगस्ट १९६१ रोजी दादरा व नगर हेवेलीला केंद्र शासित प्रदेशाचा दर्जा मिळाला.०२. १९५६ मध्ये दादरा व नगर...
संविधानातील मुलभूत हक्क भाग – १
संविधानातील मुलभूत हक्क भाग - १मूलभूत अधिकाराचा इतिहास
आधुनिक जगात नागरिकांना मूलभूत अधिकार देणारा पहिला देश इंग्लंड मानला जातो.इ.स. १२१५ साली इंग्लंडचा तत्कालीन राजा जॉन...
संसद
संसदेचा इतिहास०१. केंद्रीय कायदेमंडळ १८३३ च्या चार्टर एक्ट ने भारतात आले. त्यामुळे येथील सरकारला काही वैधानिक अधिकार मिळाले व ब्रिटीश भारतात लेजीस्लेटिव्ह कौन्सिल स्थापन...