Political Science

कार्यकारी अधिकार ०१. भारत शासनाचा सर्व कार्यकारी कारभार राष्ट्रपतींच्या नावाने चालतो. सर्व सैन्यदलांचे राष्ट्रपती हे सरसेनापती असतात. ०२. राष्ट्रपतींच्या नावाने काढलेले व अमलात आणलेले आदेश कोणत्या...

संविधानातील मुलभूत हक्क भाग - ३धार्मिक निवड व स्वातंत्र्याचा हक्क - कलम २५ सदसदविवेकबुद्धीचे स्वातंत्र्य आणि धर्माचे मुक्त प्रकटीकरण , आचरण व प्रचार .०१. सार्वजनिक सुव्यवस्था ,...

मुलभूत कर्तव्ये - भाग १ ०१. संविधानाच्या निर्मात्यांना मुलभूत कर्तव्ये घटनेत समाविष्टकरण्याची आवश्यकता वाटली नव्हती. १९७६ मध्ये कॉंग्रेसने असे घोषित केले कि मुलभूत कर्तव्यांचा घटनेत...

राज्यसभेची रचना ०१. तरतूद (कलम ८०). त्यानुसार राज्यसभेची कमाल सदस्य संख्या २५० आहे. त्यापैकी २३८ सदस्य राज्य व केंद्रशासित प्रदेशांचे प्रतिनिधी असतील तर १२ सदस्य...

वसाहतींचे विलीनीकरण : सिक्कीम व चंद्रनगर सिक्कीमचे विलीनीकरण ०१. ब्रिटीश काळात सिक्कीम भारतीय संस्थान होते. तेथे चोग्याल राजघराणे राज्य करत असत.०२. स्वातंत्र्यानंतर सिक्कीम भारतात...

०१. राज्य सचिवालयाचे कार्य हाताळण्यासाठी कार्यकारी विभाग अस्तित्वात असतात. हे कार्यकारी विभाग आकार आणि अधिकार या दृष्टीने भिन्न भिन्न असतात . ०२. प्रशासकीय...

राज्यसभा सभापती ०१. घटनेच्या कलम ८९ अन्वये भारताचा उपराष्ट्रपती हा राज्यसभेचा पदसिद्ध सभापती असतो. तो राज्यसभेचा पीठासीन अधिकारी असतो. जव्हा उपराष्ट्रपती हे राष्ट्रपती म्हणून कार्य...

१९५६ नंतरचे नवीन केंद्रशासित प्रदेश दादरा व नगर हवेली०१. ११ ऑगस्ट १९६१ रोजी दादरा व नगर हेवेलीला केंद्र शासित प्रदेशाचा दर्जा मिळाला.०२. १९५६ मध्ये दादरा व नगर...

स्थानिक प्रशासनाचे सबलीकरण व विकासातील त्याची भूमिका* केंद्रीय पातळीवर पंचायतराजचे सबलीकरण १. शासनाने स्वातंत्र्यानंतरच्या काळात देशाचा ग्रामीण विकास करण्यासाठी काही ठोस कार्यक्रम सुरू केले. त्यात १९५२ साली केलेला...

वसाहतींचे विलीनीकरण : फ्रेंच व पोर्तुगीज फ्रेंच वसाहतींची मुक्तता०१. युरोपीय व्यापार्‍यांनी मुघल बादशहांकडून व्यापारी परवाने मिळवून भारतात अनेक ठिकाणी आपआपल्या वसाहती निर्माण केल्या.०२. फ्रेंच वसाहतकारांनी पांडेचरी,...