Political Science

भारत कि राज्यव्यवस्था (इंडियन पॉलिटी)लेखक : एम. लक्ष्मीकांतप्रकाशन : टाटा-मॅकग्रा हिल प्रकाशन (इंग्रजी व हिंदी), के-सागर(मराठी)कोणत्या भाषांमध्ये उपलब्ध : इंग्रजी, हिंदी व मराठीपरीक्षेसाठी उपयुक्त :...

भारताच्या राज्य घटनेची वैशिष्ट्ये भारताची राज्यघटना तयार करताना घटनाकारांनी प्रत्येक निर्णय अत्यंत काळजीपूर्वक, परिश्रमपूर्वक घेतल्याचे आपल्याला दिसते. भारतीय राज्यघटेनवर पाश्चात्त्य तत्त्वज्ञान व व्यवहाराचा प्रभाव पडल्याचे...

माहितीच्या अधिकाराची पार्श्वभूमी०१. एकूणच शासनाची आंतरराष्ट्रीय धोरणे, न्यायालयांचे निर्णय व नागरी संघटनांचा वाढता दबाव त्यांच्यामुळे माहितीच्या कायद्याच्या निर्मितीला चालना मिळाली.०२. माहितीचा अधिकार कायदा स्वीकारण्यामध्ये जगातील पहिला...

* ग्रामसभा०१. ग्रामसभेचे सभासद गावातील सर्व मतदार असतात. व्यक्ती १८ वर्षाचा झाला कि त्याला मतदान करण्याचा अधिकार मिळतो. मग तो प्रत्येक नागरिक आपोआपच ग्रामसभेचा...

लोकसभा अध्यक्ष - भाग २ अध्यक्षांची प्रशासकीय भूमिका०१. अध्यक्ष लोकसभेच्या सचिवालयाचे प्रमुख म्हणून कार्य करतात. सचिवालय त्यांच्या अंतिम नियंत्रण व निर्देशाखाली कार्य करते. संसद सभागृहातील...

राज्याचे मंत्रीमंडळ ०१. कलम १६३ हे राज्याच्या मंत्रीमंडळाच्या दर्जाशी संबंधित आहे. तर कलम १६४ हे मंत्र्यांची नियुक्ती, कार्यकाळ, जबाबदारी, पात्रता, शपथ, वेतन व भत्ते यांच्याशी...

संयुक्त राष्ट्रसंघाचे आंतरराष्ट्रीय करार - भाग १ मानवाधिकाराची वैश्विक घोषणा (UDHR) (UNIVERSAL DECLARATION OF HUMAN RIGHTS)जागतिक मानवी हक्काचा जाहीरनामाकार्यारंभ : १० डिसेंबर १९४८  (मानवी हक्क दिवस...

मोफत आणि सक्तीचे प्राथमिक शिक्षणकायद्याच्या प्रवास ०१. एकोणिसाव्या शतकाच्या शेवटी, भारतीय विचारवंत जेव्हा ‘भारतातल्या शिक्षणाचा विचार’ करायला लागले तेव्हापासून ही जबाबदारी सरकारनेच घ्यायला हवी असं आग्रहानं...

भारताचे आतापर्यंतचे मुख्य निवडणूक आयुक्त ०१. भारताचे पहिले निवडणूक आयुक्त – सुकुमार सेन (२१ मार्च १९५० ते १९ डिसेंबर १९५८) सुकुमार सेन हे भारताचे पहिले निवडणूक...

वसाहतींचे विलीनीकरण : सिक्कीम व चंद्रनगर सिक्कीमचे विलीनीकरण ०१. ब्रिटीश काळात सिक्कीम भारतीय संस्थान होते. तेथे चोग्याल राजघराणे राज्य करत असत.०२. स्वातंत्र्यानंतर सिक्कीम भारतात...